Νέα έρευνα ανακαλύπτει γιατί μερικοί έφηβοι παίρνουν περισσότερα ρίσκα από άλλους
Η αρνητική συμπεριφορά ανάληψης ρίσκων κατά την εφηβεία είναι συχνά ο μεγαλύτερος φόβος των γονιών και αυτό είναι λογικό να συμβαίνει: Μελέτες έχουν δείξει ότι τόσο τα εκπαιδευτικά προγράμματα όσο και η καθοδήγηση των γονέων κάνουν ελάχιστα για να αλλάξουν την αρνητική ανάληψη κινδύνων κατά τη διάρκεια της εφηβείας επειδή αυτές οι συμπεριφορές συνδέονται πολύπλοκα με φυσικές φυσιολογικές αλλαγές στον εγκέφαλο.
Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο NeuroImage, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Ντελαγουέρ προσπάθησαν να κατανοήσουν μέσω της έρευνας εγκεφαλικών των διεργασιών τους το γιατί μερικοί έφηβοι αναλαμβάνουν περισσότερους κινδύνους από άλλους. Η μελέτη επισημαίνει ότι η ανάληψη κινδύνων μπορεί να έχει τόσο αρνητικά όσο και θετικά αποτελέσματα για τους νέους. Ο στόχος αυτής της έρευνας ήταν να κατανοήσει τους μηχανισμούς που ωθούν τους εφήβους να εμπλακούν σε παράλογη ή επικίνδυνη συμπεριφορά και τους πιθανούς μεσολαβητές αυτών των τάσεων ανάληψης κινδύνων.
Δομή εγκεφάλου vs λειτουργίας
Οι ερευνητές μελέτησαν την εγκεφαλική δομή 40 υγιών εφήβων, ηλικίας 12-14 ετών, μέσω ελαστογραφίας μαγνητικού συντονισμού (MRE). Αυτή η μέθοδος διαφέρει από πολλές προηγούμενες μελέτες που έχουν χρησιμοποιήσει λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες (fMRI) για να εξετάσουν περιοχές του εφηβικού εγκεφάλου που ενεργοποιούνται όταν εκτελούνται ορισμένες εργασίες.
Υπάρχει η υπόθεση ότι η ωρίμανση του εγκεφάλου μπορεί να είναι περισσότερο δομική από ό,τι λειτουργική, και έτσι ένας διαφορετικός τρόπος παρατήρησης του νευρικού συστήματος στους εφήβους μπορεί να παράγει νέες ιδέες. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές θεωρούν ότι δύο διαφορετικά εγκεφαλικά συστήματα – τα συστήματα ανταμοιβής και ελέγχου – και οι παραλλαγές μεταξύ τους μπορεί να προσθέσουν επιπλέον κατανόηση στο γιατί μερικοί έφηβοι είναι πιο επιρρεπείς σε αρνητική ανάληψη κινδύνων από άλλους.
Κατά τη διάρκεια της ανίχνευσης εγκεφάλου, οι συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν αρκετές μηχανογραφικές εργασίες συμπεριφοράς που αξιολόγησαν τις τάσεις τους για ανάληψη κινδύνων και μοντελοποίησαν πραγματικές επικίνδυνες συμπεριφορές. Οι συμμετέχοντες και οι κηδεμόνες τους συμπλήρωσαν επίσης ερωτηματολόγια σχετικά με την εφηβεία. Αυτό βοήθησε τους ερευνητές να αξιολογήσουν τις διαφορές στην ανάπτυξη μεταξύ των συμμετεχόντων.
Πώς η φυσιολογία επηρεάζει τη λήψη ρίσκων από τους εφήβους
Η ερευνητική μελέτη διαπίστωσε ότι οι τάσεις ανάληψης κινδύνων συσχετίστηκαν πολύ με τις διαφορές μεταξύ των συστημάτων ανταμοιβής και ελέγχου του εγκεφάλου. Αυτά τα συστήματα περιγράφονται ως αντισταθμιστικά μεταξύ τους. Το σύστημα ανταμοιβής θεωρείται κοινωνικής-συναισθηματικής φύσης, ενώ το σύστημα ελέγχου είναι γνωστικά επικεντρωμένο και υπεύθυνο για τη ρύθμιση των παροχών που αναζητούν ανταμοιβή.
Αυτή η μελέτη έδειξε ότι τα συστήματα ανταμοιβής και ελέγχου ωριμάζουν με διαφορετικούς ρυθμούς σε διαφορετικούς εφήβους. Όταν τα δύο συστήματα αναπτύσσονται ταυτόχρονα, η ανάληψη κινδύνων ελαχιστοποιείται. Αλλά όταν αυτή η ωρίμανση είναι εκτός ισορροπίας, ένας έφηβος είναι ευαίσθητος σε μεγαλύτερες τάσεις ανάληψης ρίσκων ή επικίνδυνων συμπεριφορών. Επιπλέον, κανένα νευρικό σύστημα δεν σχετίζεται ανεξάρτητα με τη λήψη κινδύνων. Αντίθετα, είναι η διαφορά μεταξύ των συστημάτων που είναι ο ένοχος της αρνητικής ανάληψης κινδύνων.
Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που δείχνει ότι η λειτουργία του εγκεφάλου σε υγιείς εφήβους μπορεί να διαφέρει πολύ και ότι αυτές οι διαφορές επηρεάζουν τις τάσεις ανάληψης κινδύνων.
Για τους γονείς, αυτή η μελέτη προσφέρει πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με το γιατί ένα παιδί μπορεί να εμφανίζει περισσότερες τάσεις στην ανάληψη ρίσκων από άλλα παιδιά. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές ακόμη ερωτήσεις που χρειάζονται απαντήσεις προτού οι επιστήμονες μπορούν να προσφέρουν αποτελεσματικές συμβουλές για το πώς να βοηθήσουν αυτά τα δύο εγκεφαλικά συστήματα να λειτουργήσουν πιο αποτελεσματικά μεταξύ τους.