Η απώλεια της σταθερότητας του οικογενειακού περιβάλλοντος και του ενός γονιού, αποτελεί για τα παιδιά μία οδυνηρή και συχνά τραυματική εμπειρία. Πολλά παιδιά νιώθουν θυμό, ενώ άλλα νομίζουν ότι είναι υπεύθυνα για την κατάσταση που βιώνουν. Η προσωπικότητα και η ηλικία του παιδιού, παίζουν ρόλο στο πώς αυτό θα διαχειριστεί την κατάσταση.
Ως 1,5 έτους
Όσο ένα παιδί είναι ακόμη στη βρεφική ηλικία, μπορεί να αισθανθεί αν το κλίμα στο σπίτι είναι καλό ή όχι, αλλά δεν είναι σε θέση να κατανοήσει μία σύγκρουση ανάμεσα στους γονείς. Ωστόσο, όταν υπάρχει μόνιμα ένταση στο περιβάλλον του, μπορεί το παιδί να γίνει ευερέθιστο, να παρουσιάζει συναισθηματικές εκρήξεις, ειδικά όταν είναι με άτομα που δεν γνωρίζει, ακόμη και να εμφανίσει σημάδια αναπτυξιακής καθυστέρησης.
Όταν το διαζύγιο βγαίνει ενώ το παιδί είναι μικρότερο από 18 μηνών, είναι καλό να διατηρούμε την καθημερινή ρουτίνα του, κυρίως ως προς την ώρα του φαγητού και του ύπνου. Διατηρείστε, επίσης, την οικειότητα, δίνοντας του τα αγαπημένα του παιχνίδια και αντικείμενα, ώστε να νιώθει ασφάλεια και μην παραλείπετε να του αφιερώνετε χρόνο, να παίζετε μαζί, να το φροντίζετε και να το αγκαλιάζετε.
1,5 – 3 ετών
Στη νηπιακή ηλικία, οι γονείς του, αποτελούν το κέντρο του σύμπαντος ενός παιδιού και οποιαδήποτε διαταραχή ή αλλαγή στην οικογενειακή ζωή είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτή και κατανοητή από αυτό. Πολλά νήπια πιστεύουν ότι είναι η αιτία για το διαζύγιο των γονιών τους, κλαίνε περισσότερο, ζητούν περισσότερη προσοχή, μπορεί να επιστρέψουν σε παλιές συνήθειες (π.χ. πιπίλισμα αντίχειρα, ενούρηση στον ύπνο, κ.α.), να έχουν προβλήματα ύπνου ή να φοβούνται να κοιμηθούν τη νύχτα.
Όταν το διαζύγιο έρχεται σε αυτή την ηλικία του παιδιού, οι γονείς πρέπει να συνεργαστούν για να συνεχίσουν τις συνηθισμένες για το παιδί ρουτίνες. Είναι σημαντικό να αφιερώνετε ποιοτικό χρόνο στο παιδί, να το διαβεβαιώνετε ότι δεν είναι υπεύθυνο για το διαζύγιο, να του δίνετε παραπάνω προσοχή και να ζητήσετε από στενούς φίλους και συγγενείς να κάνουν το ίδιο.
3 – 6 ετών
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας δεν θέλουν οι γονείς τους να χωρίσουν, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει ένταση στο σπίτι και τσακωμοί μεταξύ των γονιών. Η διαδικασία του διαζυγίου είναι ιδιαίτερα δύσκολη για τα παιδιά αυτά, που, επίσης, πιστεύουν ότι ίσως είναι υπεύθυνα για το διαζύγιο των γονιών τους. Συχνά νιώθουν αβεβαιότητα για το μέλλον και θυμό, κάνουν δυσάρεστες σκέψεις ή έχουν εφιάλτες.
Ένα παιδί προσχολικής ηλικίας έχει ανάγκη να μιλήσει, να εκφράσει τα συναισθήματά του και να βλέπει τη θετική αντιμετώπιση των γονιών του, καθώς αντικατοπτρίζει τις διαθέσεις και τη στάση των γονιών του. Έχει ανάγκη να αισθάνεται ασφάλεια και να γνωρίζει ότι θα συνεχίσει να βλέπει τακτικά το γονιό που φεύγει από το σπίτι, επομένως είναι απαραίτητο να υπάρχει ένα πρόγραμμα επισκέψεων που θα τηρείται με συνέπεια και διαβεβαίωση από τους γονείς για την αμέριστη αγάπη τους.
6 – 11 ετών
Τα παιδιά ως 8 ετών, αφενός δεν μπορούν να κατανοήσουν την έννοια του διαζυγίου, αφετέρου αισθάνονται ότι οι γονείς τους χωρίζουν από εκείνα και όχι μεταξύ τους. Ανησυχούν ότι θα χάσουν τον μπαμπά τους, όταν μένουν με τη μαμά τους, ελπίζουν ότι οι γονείς τους θα τα ξαναβρούν και κάνουν προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση.
Τα παιδιά 8-11 ετών, μπορεί να κατηγορήσουν τον έναν από τους δύο γονείς για το χωρισμό ή και τους δύο ως «κακούς», να πάρουν το μέρος του «καλού» γονέα, να αρχίσουν να εκφράζουν το θυμό τους με διάφορους τρόπους (π.χ. τσακωμούς, επιθετικότητα, εσωστρέφεια, κατάθλιψη). Επίσης, μπορεί να παρουσιάσουν στομαχικές διαταραχές και πονοκεφάλους λόγω άγχους ή να προσποιηθούν ασθένεια για να μην πάνε σχολείο.
Οι γονείς θα πρέπει να δημιουργήσουν ξανά την αίσθηση ασφάλειας που το παιδί τους έχει χάσει, καθώς αισθάνεται μεγάλη απώλεια και απόρριψη. Και οι δύο γονείς οφείλουν να περνούν ποιοτικό χρόνο με το παιδί, να συζητούν τα συναισθήματά του, να το διαβεβαιώνουν ότι δεν ευθύνεται εκείνο για το διαζύγιο και ότι και οι δύο θα είναι πάντα κοντά του. Είναι, επίσης, σημαντικό να διατηρηθεί ένα τακτικό πρόγραμμα επισκέψεων.
Τέλος, καθώς το σχολείο, οι εξωσχολικές δραστηριότητες και οι φίλοι παίζουν σημαντικό ρόλο για τα παιδιά αυτής της ηλικίας, οι γονείς θα πρέπει να τα ενθαρρύνουν να κοινωνικοποιούνται, να ασχολούνται με τα χόμπι που τους αρέσουν και να ζουν μία κανονική ζωή.